Hadallıq vakcinası – jaslarımızdıń ruwxıy qalqanı
03.10.2025 Поделиться
Búgingi kúnde jas áwladtı tárbiyalawda eń áhmiyetli másele – olardıń sanasına “hadallıq vakcinası”n sińdiriw bolıp esaplanadı. Hadallıq – insandı páklikke, haqıyqatlıqqa hám ádalatqa jeteleytuǵın ullı pazıylet. Ol tek diniy yamasa huqıqıy túsinik emes, al pútkil jámiyet rawajlanıwınıń tiykarǵı ólshemi esaplanadı.
Hadallıq mánisi “Halal” sózi arab tilinen kirip kelgen bolıp, “ruqsat etilgen, islamda ruxsat etilgen” degen mánilerdi ańlatadı. Ol sadıqlıq, isenim hám hújdan menen tıǵız baylanıslı. Vakcina bolsa insan denesin kesellikten saqlasa, “hadallıq vakcinası” insan sanası hám qálbin ruwxıy keselliklerden qorǵaydı.
Yaǵnıy, hadallıq – bul milliy hám diniy qádiriyatlarımızǵa, nızamlarımızǵa hám úrp-ádetlerimizge tiykarlanǵan ruwxıy immunitet bolıp tabıladı. Korrupciyaǵa qarsı ruwxıy qalqan; Korrupciya – jámiyet denesindegi “rak keselligi”. Onı emlewdiń birden-bir jolı – hadallıqtı ulıwma milliy qádiriyat sıpatında engiziw bolıp tabıladı. Usı maqsette mámleketimizde “Korrupciyaǵa qarsı gúresiw haqqında”ǵı nızam qabıl etilip, agentlik hám arnawlı keńesler dúzildi. Mámleketlik xızmetlerge kadr tańlawda hadallıq hám hújdan normaları birinshi orınǵa qoyılmaqta.
Prezidentimiz Sh.M.Mirziyoevtiń atap ótkenindey: “Korrupciyanıń aldın alıw – mámleketlik xızmetke pidayı kadrlardı tańlaw hám olardı hadallıq vakcinası menen shanshıwdan baslanadı.” Usı orında shańaraq hadallıq hám tárbiyanıń dáslepki oshaǵı esaplanadı. Ata-ananıń shın júrekten tárbiyası, ustazlardıń kórsetpeleri hám kitap oqıw arqalı jaslardıń sanasında hadallıq ruwxı qáliplesedi.
Hadallıq bul – ómir sabaǵı
• wádege sadıq qalıwdı,
• pikir hám kewildiń tazalıǵın saqlawdı,
• ilim hám ónerge umtılıwdı,
• miynet súygishlik hám insaplılıqtı,
• hadallıq hám qıyanettı parıqlawǵa úyretedi.
Bul pazıyletler jámiyettiń rawajlanıwı hám millettiń ruwxıy joqarılawında sheshiwshi áhmiyetke iye. Tariyx sabaqlarınan belgili, jaqın ótmishte xalqımız májbúriy miynet, ásirese, paxta terimindegi balalar miyneti arqalı kóp qıyınshılıqlardı bastan ótkerdi. Mektep oqıwshıları, studentler bilim alıwdan úzilip, atızlarǵa shıǵatuǵın edi. Hátte alınǵan miynet haqı arzımaǵan nárse menen qaplandı. Búgin bolsa mámleketimiz basshısınıń qararları menen bul nahaq ámeliyatqa shek qoyıldı. Bunıń ózi hadallıq hám ádilliktiń ámeldegi ayqın úlgisi bolıp esaplanadı.
Ustaz – hadallıq úgit-násiyatlawshısı
1-oktyabrdıń “Muǵallimler hám ustazlar kúni” sıpatında belgileniwi de ustazlardıń miynetin joqarı qádirlew, olardıń huqıqların támiyinlewge qaratılǵan áhmiyetli reforma bolıp esaplanadı. Sebebi ustaz – hadallıqtı jaslarǵa jetkeriwshi eń úlken úgit-násiyatshı bolıp esaplanadı.
Shıǵıs danıshpanları aytqanınday: “Eń úlken baylıq – aqıl hám ilim, eń úlken miyras – jaqsı tárbiya, eń úlken kámbaǵallıq – bul bilimsizlik.” Demek, hadallıq hám aǵartıwshılıq – keleshegimizdiń bekkem tiykarı. Jaslarımızdıń ruwxıy immunitetin kúsheytiw, olardı hadallıq vakcinası menen “emlew” – pák, ádepli hám joqarı mánawiyatlı áwladtı tárbiyalawdıń eń durıs jolı bolıp esaplanadı.
Qaraqalpaqstan medicina institutı
Komplaens qadaǵalaw bólimi baslıǵı Q. Jamalov